Vòng tay giao lưu về Khoa học, Lịch sử,Văn hóa - Nghệ thuật, Xã hội với mọi người...

CHUYỆN VỀ HỒ TRÚC BẠCH HÀ NỘI

(Nguyễn Hồng Trân sưu tầm và biên tập)

Hồ này là một phần của Hồ Tây, theo cụ Doãn Kế Thiện (người am hiểu về Hà Nội xưa) cho biết là do đắp đê Cố Ngư (thế kỷ 17) mà tách ra thành hai hồ, một lớn, một nhỏ. Đê Cố Ngư sau đọc chệch ra là Cổ Ngư. Ngày 16/10/1958, Bác Hồ đến thăm công trường Đoàn Thanh niên đắp con đường rộng trên đê Cổ Ngư và đặt tên là đường Thanh Niên.

Bờ hồ phía nam xưa có làng Trúc Yên, chúa Trịnh Giang (1729-1740) cho xây một cung điện gọi là Trúc Lâm viện, sau thành nơi an trí của các cung nữ phạm tội, họ lấy nghề dệt lụa để sinh sống. Lụa dệt rất đẹp, dân ưa dùng gọi là lụa làng Trúc Bạch (Bạch chữ Hán nghĩa là lụa) do đó mà thành tên hồ Trúc Bạch. Giữa hồ có một đảo nhỏ, trên có đền Cẩu Nhi, tương truyền có từ thời Lý. Hồ này nhỏ chỉ gần 3 hecta với chu vi chừng hơn 3 Km, chỗ sâu nhất chỉ hơn 3 mét.

Hồ này ghi lại một dấu ấn lịch sử của quân và dân Hà Nội đã bắn hạ một máy bay giặc Mỹ trên bầu trời Hà Nội rơi xuống hồ Trúc Bạch. Đó là vào ngày 26.10.1967, chiếc phi cơ A-4E Skyhawk của không lực Hoa Kỳ bị một tên lửa của quân ta bắn trúng khi tên thiếu tá phi công Mỹ John Sidney McCain đang thực hiện nhiệm vụ bắn phá và ném bom lần thứ 23 của ông trên bầu trời miền Bắc Việt Nam. 

Khi chiếc máy bay ông lái bị quân ta bắn trúng, ông liền phóng dù ra khỏi chiếc phi cơ và rơi xuống Hồ Trúc Bạch. Quân dân ở Yên Phụ đứng trên bờ quan sát, còn anh Lê Trần Lụa cầm con dao nhảy xuống hồ cùng với ông Ổn bơi sau cùng nhiều thanh niên tiến đến tên phi công Mỹ để cắt dây dù cuốn nhùng nhằng quanh thân nó, cứu nó đang bị thương gãy tay, chân đưa lên bờ và cũng coi như anh Lụa và ông Ổn là hai người đầu tiên đã bắt sống được tên giặc Thiếu tá Không quân Mỹ lái chiếc máy bay A4E định bắn phá nhà máy điện Yên Phụ(gần hồ Trúc Bạch).

Đây là một trong 10 chiếc máy bay bị bắn rơi cùng ngày. Sau đó ông ta bị giam giữ ở nhà tù Hỏa Lò Hà Nội trong 5 năm rồi được thả về Mỹ. Sau này, để ghi nhớ lại sự kiện lịch sử bắt sống giặc lái Mỹ trên hồ Trúc Bạch Hà Nội, người ta đã cho dựng một bức phù điêu về chứng tích đánh giặc Mỹ của quân và dân Thủ đô Hà Nội.

Về sau John Sidney McCain trở thành một Thượng nghị sĩ của Chính phủ Mỹ và tỏ rõ thái độ phản đối chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. Ông đã làm mất thể diện quân đội Mỹ qua việc nhìn nhận mình là "giặc Lái" (Air Pirate) và lời tuyên bố của ông là "tôi là một tội nhân chiến tranh, tôi đã bỏ bom sát hại đàn bà và trẻ em vô tội ở Viêt Nam." (I am a war criminal; I bombed innocent women and children in Vietnam).

Về sau ông ta luôn có thiện chí với nhân dân Việt Nam và tỏ thái độ ủng hộ Việt Nam trong cuộc đấu tranh chính nghĩa để giành độc lập và hòa bình cho đất nước./.