Thứ Ba, 4 tháng 9, 2012

 MỘT ĐÊM XƯA TRÊN DÒNG HƯƠNG GIANG  .
******
                                         Nguyễn HồngTrân (cựu GV. ĐHKH- HUẾ)
    Vào những đêm hè cuối tuần, ba tôi thường dắt tôi ra sông Hương dạo chơi rồi thuê thuyền có mái vòm che và người chèo đi từ bến Đông Ba lên dọc sông đến chùa Thiên Mụ rồi quay về lại bến cũ.
     Khi đến gần cầu Trường tiền thì cô chèo đò cất tiếng hò mấy câu dân ca thuở trước còn âm vang da diết:
       “Cầu Trường Tiền sáu vài mười hai nhịp,
       Anh đi không kịp tội lắm em ơi!
       Bấy lâu ni mang tiếng chịu lời,
       Dẫu có xa nhau đi nữa
       cũng tại ông trời mà xa”…

   Chiếc thuyền nhẹ lướt trên sông đi qua khỏi cầu Bạch Hổ, cô chèo thuyền lại cất lên mấy câu hò dân gian nghe mà buồn thương, não ruột:
      "Chim xa rừng thương cây nhớ cội,
      Người xa người tội lắm người ơi!
      Thà rằng không biết thì thôi,
      Biết rồi mỗi đứa, một nơi thêm buồn...”
   Lúc ấy tôi cảm thấy buồn buồn nhưng mà thích thú vô cùng trong cảnh thanh bình dưới bầu trời trăng sao ánh vàng đua nhau rơi xuống dòng sông lấp loáng. Dòng Hương Giang êm đềm trôi đi mãi về biển Thuận An. Hai cha con nhìn theo những con đò ngược xuôi trên dòng sông với những điệu hò mái nhì trầm bổng, du dương, buông thả vào không gian vắng lặng một cách thâm trầm, nhớ nhung tha thiết … Tôi nhìn ba tôi và hỏi:
“Ba thích nghe hò Mái Nhì hay hò Mái đẩy ?”.
Ba tôi trả lời: “Ba thích cả hai”.
Rồi ba tôi giải thích cho tôi nghe: “Hò Mái nhì thì nhẹ nhàng sâu lắng, còn hò Mái đẩy thì sốt sắng, vui tươi”. Tôi quay đầu lại hỏi cô chèo đò: “có đúng không cô ?”. Cô lái đò gật đầu cười rồi nói: “Cháu có ưa thích cô hò cho cháu nghe không ?”. “Dạ cháu thích lắm”-tôi trả lời như thế rồi dục: “Cô hò đi cho cháu nghe với cô!”. Thế là cô ấy uốn mình đung đưa xô, kéo cán chèo kêu kẻo kẹt vừa thong thả chèo vừa cất giọng hò trầm lắng, ngân vang :
     “Hơ ơ hơ… ơ…ờ… hơ…
      Chiều chiều trước bến Văn Lâu,
      Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm,
      ơ hơ… Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông?
      hò hơ…ơ… Thuyền ai thấp thoáng bên sông,
      Đưa câu Mái đẩy, hò hơ…
      chạnh lòng nước non...”.

Nghe cô chèo đò vừa hò xong, tôi liền hỏi ba tôi:
“Lời của của bài hò này của ai đặt mà buồn rười rượi rứa ba?”
Ba tôi trả lời: “Bài hò xưa đó là do cụ Ưng Bình Khúc dạ thị sáng tác trong nỗi lòng tâm tư của cụ. Sau đó nhiều người cảm thấy hay và đem hò rồi trở thành quen thuộc với điệu hò Mái nhì ở Huế”.   

 Khi gần đến chùa Thiên Mụ, cô lái đò lại cất tiếng hò khoan thai trong trẻo:
    
     “Gió đưa cành trúc la đà,
     Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương.
     Thuyền về xuôi mái sông Hương,
     Có nghe tâm sự đôi đường đắng cay ?”…
   Ba tôi và tôi lặng im nhìn theo làn nước lăn tăn vỗ bên mạn thuyền do mái chèo khua nước lao xao mà lòng miên man nghĩ về tình người nhớ nhung, đa cảm mênh mang trên quê hương, đất nước...
   Ôi thật tuyệt vời! với điệu hò chứa chan bao nỗi niềm xúc cảm và lôi cuốn lòng người vào cõi tâm tư… Và dù cho ai đó tuổi đời già nua hay còn non trẻ đều man mác lắng sâu tâm tình vào dòng Hương Giang mơ mộng.
                                                   ==00==
     Trích Hồi Ký “DÒNG ĐỜI TÔI”, trong chương “Tuổi thơ ở Huế”

Không có nhận xét nào: